Beste belegger,

Nu we in een mooie stierenmarkt verkeren en beurzen hoge toppen scheren, is het een goed moment om even te reflecteren.

Goede waardebeleggers weten namelijk dat mooie liedjes niet lang duren en dat het belangrijk is om zich voor te bereiden op de toekomst.

In 2010, 2 jaar na de crisis, schreef Seth Klarman (leider van de Baupost Group) een brief aan zijn aandeelhouders, met daarin 20 lessen die beleggers moesten meenemen uit de crisis. We parafraseren graag wat Seth Klarman, een man met een ontzettend mooi trackrecord, toen te zeggen had.

Enjoy!

1. Wees voorbereid

Dingen die nog nooit eerder gebeurd zijn, zullen in de toekomst regelmatig gebeuren. Je moet altijd voorbereid zijn op het onverwachte, inclusief plotse en scherpe dalingen van de markten en de economie. Wat je worstcasescenario ook is, de realiteit kan nog veel erger worden.

2. Overmaat

Wanneer er overmaat ontstaat, zoals in het uitgeven van leningen aan mensen die niet kredietwaardig zijn, en deze overmaat houdt enkele jaren aan, dan beginnen mensen te geloven in een valse vorm van veiligheid, waardoor er een nog gevaarlijkere situatie ontstaat. In sommige gevallen overstijgt de overmaat de landsgrenzen en wordt het nog gevaarlijker. De buitensporigheid zal echter vroeg of laat stoppen, waardoor een crisis zal ontstaan, die proportioneel zal zijn aan de overmaat.

3. Loop niet achter winst aan

Nergens staat geschreven dat beleggers iedere laatste euro van potentiële winst moeten vastleggen; het risiconiveau in het oog houden is veel belangrijker dan rendement nastreven. Zich conservatief positioneren alvorens een crisis toeslaat, is cruciaal om een langetermijnvisie te kunnen blijven hanteren, helder te denken en om te kunnen focussen op nieuwe opportuniteiten terwijl anderen gedwongen worden om te verkopen.

4. Risico is relatief

Risico is niet verbonden aan een belegging, het is verbonden aan de PRIJS die betaald wordt voor de belegging. Onzekerheid is ook niet hetzelfde als risico. Meer zelfs, wanneer de onzekerheid ontzettend hoog is (zoals in het najaar van 2008), dan worden aandelen ongelofelijk goedkoop en worden ze minder risicovol.

5. Emoties

Geloof de modellen van de financiële markten om risico’s in te schatten, niet. De realiteit is altijd te complex om accuraat gemodelleerd te worden door computers. Risico moet altijd opgevolgd worden, het moet een obsessie zijn 24/7/365 en moet opgevolgd worden door mensen. De markten handelen namelijk niet volgens wiskunde of fysica, maar ze worden bestuurd door gedragswetenschappen.

6. Blijf liquide

Accepteer niet het risico om uw startkapitaal te verliezen door te beleggen in kortetermijnbeleggingen die een paar punten extra rendement opleveren, maar waardoor je illiquide bent, net op momenten wanneer je cash zou nodig hebben om onverwachte uitgaven te dekken, je afspraken na te komen of om andere interessante langetermijnbeleggingen te maken.

7. Waarde

De laatste verhandeling van een belegging creëert een gevaarlijke illusie dat dat ook de werkelijke waarde is van de belegging. Zeker gedurende een periode van buitensporigheid, kan het gevaarlijk zijn om dit te denken. Wees altijd sceptisch omtrent wat er gevraagd wordt voor een bedrijf.

8. Flexibiliteit

Een brede en flexibele beleggingsaanpak is essentieel gedurende een crisis. Opportuniteiten kunnen opduiken over tal van sectoren en heel wat verschillende markten. Te veel vasthouden aan vastgeroeste regeltjes, zal niet helpen dan.

9. Aandelen die dalen

Durf kopen op weg naar beneden. Er is veel meer volume op weg naar beneden, dan op de weg naar boven. Met andere woorden: er is veel minder concurrentie tussen kopers. Het is bijna altijd beter om iets te vroeg te zijn, dan te laat, maar je moet bereid zijn om bij te kopen wanneer je aandelen nog lager gaan.

10. Financiële innovatie

Financiële innovatie kan zeer gevaarlijk zijn, maar bijna niemand praat hierover. Nieuwe financiële producten worden meestal gemaakt op zonnige dagen, maar houden geen rekening met zware donderstormen. Hypothecaire leningen die verpakt werden tot obligaties bijvoorbeeld, leidden in 2008 bijna tot een volledige instorting van het systeem.

Veilig beleggen aan de hand van een checklist: Ontdek hier meer …

11. Ratingbureaus

Ratingbureaus zijn niet te vertrouwen omdat ze betaald worden door bedrijven om hun balans te laten checken. Ze hebben weinig creativiteit en zijn zeer slecht gebleken in het inschatten van risico’s.

12. Opportuniteitskosten

Zorg ervoor dat je goed gecompenseerd wordt om illiquide te zijn – zeker wanneer je geen controle hebt over je liquiditeit – omdat je anders zeer hoge opportuniteitskosten zal betalen.

13. Private beleggingen

Voor hetzelfde rendement geldt dat publieke investeringen (op de beurs) superieur zijn aan private investeringen. Niet alleen omdat publieke investeringen veel meer liquide zijn, maar ook omdat gedurende paniek en stress publieke markten sneller dan private markten je de kans zullen geven om goedkoop bij te kopen.

14. Schulden

Wees op je hoede voor schulden (leverage), in al zijn vormen. Mensen bedrijven of overheden zouden altijd maar mogen lenen voor de maximum afschrijvingstijd van de waarde van de activa waarvoor ze lenen. De kapitaalmarkten kunnen ontzettend kieskeurig worden en dan is het niet veilig om te veronderstellen dat een lening heronderhandeld kan worden of dat een vervaldatum verschoven kan worden. Zelfs wanneer je bijna geen schulden (of hefboom) hebt, kunnen de schulden en hefbomen van andere mensen ervoor zorgen dat de prijs van een aandeel zeer sterk begint te bewegen. De plotse inperking van kredieten binnen de economi, kan zorgen voor een recessie of depressie.

15. Bankaandelen

Financiële aandelen zijn gevaarlijk. Voornamelijk banken hebben een erg hoge hefboom, zijn zeer competitief en opereren in een moeilijke business. Sommige banken mikken op een hoge ROE (return on equity of rendement op eigen vermogen), maar hoe wordt dit rendement behaald? Door risicovollere activa aan te schaffen? Door risico’s te negeren? Door met een hogere hefboom te gaan werken? Voor sommige instellingen is het dus al een ramp om een ROE-doelstelling te hebben.

16. Investeringsmaatschappij

Klanten met een langetermijnoriëntatie hebben, is cruciaal. Niets anders is zo belangrijk voor het succes van een investeringsmaatschappij.

17. De overheid

Wanneer iemand van de overheid zegt dat het probleem “onder controle is”, geloof hem dan niet.

18. De ultieme kortetermijnspeler

De overheid – de ultieme kortetermijnspeler – kan er niet tegen dat er zich veel pijn in de economie of binnen de financiële sector voordoet. We mogen ons dan ook verwachten aan tal van reddingsoperaties. De overheid zal ontzettend grote risico’s nemen gedurende zulke interventies, voornamelijk als de kosten van de operatie pas in de toekomst een negatief effect gaan hebben.

19. Verantwoordelijkheid

Bijna niemand wil verantwoordelijk gesteld worden voor zijn of haar rol binnen een crisis: speculanten die met hefbomen werken, traders, leiders of financiële instellingen en zeker niet de regulatoren, overheidsofficials, ratingbureaus of politici.

20. Overnames

Overnames die gedaan worden met heel veel schulden zijn bijna altijd een ramp. Vaak probeert het bedrijf dat verkoopt een maximale prijs te bekomen, terwijl de koper veel te veel betaalt voor wat hij krijgt. Als de overname dan met schulden gebeurt, kan de balans en de financiële toestand van de koper snel gaan verslechteren.

Terwijl de beurzen hoge toppen scheren, is het toch wel prettig om dit lijstje nog eens te herlezen.

We hopen dat u deze 20 wijsheden van Seth Klarman meeneemt gedurende uw beleggingsavontuur.