In onderstaande afbeelding zie je de 14 psychologische fases die een belegger doormaakt gedurende de cycli van de markt. Helaas is ons niet bekend wie deze grafiek gemaakt heeft. Maar wat er geschetst wordt is herkenbaar.

Vrijwel elke belegger krijgt met deze emoties te maken. Wanneer je dit van jezelf weet, kan je er gebruik van maken.

De makkelijke kant van beleggen

In deze fase gaat alles goed en maakt niemand zich zorgen. Ze denken zelfs dat ze slimmer zijn dan al de rest.

Optimisme

Het begint allemaal met een ingeving of een positief signaal. Het is de aanzet tot het kopen van aandelen.

Spanning

Het gaat goed en de belegger wordt enthousiast. Hij begint te hopen dat dit een enorm succesverhaal wordt.

Sensatie

De koers blijft omhoog gaan en de belegger voelt zich erg slim. Hij heeft volledig vertrouwen in zijn strategie.

Euforie

Dit markeert het punt waarop het financieel risico maar ook de winsten het hoogst zijn. Het beleggen is makkelijk en er wordt snel rendement gemaakt. De belegger begint de risico’s te negeren.

Vrees

De markten vertonen de eerste tekenen van een terugval. Dit heeft de belegger nog niet meegemaakt. De hebzucht wint het van de angst, de belegger denkt dat het snel weer omhoog zal gaan. Hij is een langetermijnbelegger dus hier moet hij gewoon even doorheen.

De twijfelachtige kant van beleggen

Hier zitten we in de oranje fase. Dit is de fase waarin beleggers eigenlijk keuzes moeten maken, maar ze niet kunnen of durven.

Ontkenning

De markt herstelt zich niet zo snel als gehoopt. De belegger vraagt zich af of er iets mis is. Het plan voor de lange termijn verandert in hopen op verbetering op de korte termijn.

Angst

Het dringt tot de belegger door dat hij misschien toch niet zo slim was als hij dacht. Hij heeft minder vertrouwen in zijn strategie en is in verwarring gebracht. Hij twijfelt of hij nu uit moet stappen nu hij nog een beetje winst heeft, maar doet dit toch niet.

Wanhoop

Alle eerder gemaakte winsten zijn nu verdampt. De belegger heeft zijn kans om winst te nemen gemist. Hij weet niet meer wat hij nu moet doen, dus probeert hij vanalles om weer in de plus te komen.

Paniek

Dit is de meest emotionele periode. De belegger heeft geen idee meer wat hij moet doen. Hij heeft het gevoel dat hij is overgeleverd aan de markt en dat hij geen enkele controle meer heeft.

De moeilijke kant van beleggen

In deze rode fase gaan alle alarmbellen af. Dit is voor veel beleggers de moeilijkste fase terwijl dit juist de meest interessante momenten zijn.

Overgave

De belegger bereikt zijn breekpunt en verkoopt tegen elke prijs. Hij is bang voor nog grotere verliezen dus wil uit de markt.

Moedeloosheid

Nadat de belegger zijn aandelen heeft verkocht, wil hij nooit meer beleggen. De beurs is niks voor hem. Terwijl dit punt juist de bodem aangeeft, en de kansen voor het oprapen liggen.

Depressie

De belegger snapt niet hoe hij zo dom kon zijn om zoveel te verliezen op de beurs. Misschien kijkt hij terug op wat er gebeurd is, en leert hij van zijn fouten.

Hoop

Het besef begint te komen dat de markt toch gewoon cyclisch is. De belegger krijgt weer wat vertrouwen in de financiële markten en begint naar nieuwe kansen te kijken.

Opluchting

De indexen laten weer groene cijfers zien. Langzaam krijgt de belegger steeds meer vertrouwen in de toekomst én in zichzelf.

Conclusie

Na de opluchting begint de fase van optimisme opnieuw. Een slimme belegger heeft geleerd van zijn fouten. Wanneer hij de volgende cyclus de fases euforie en moedeloosheid kan herkennen kan hij daar enorm van profiteren.

Helaas hebben veel beleggers niet geleerd, en zullen ze zich de volgende cyclus hetzelfde gedragen. Dit gedrag houdt de cycli in stand, waar anderen wél van profiteren.