Het cyclische karakter van de economie en de aandelenbeurs wekt bij beleggers diverse emoties op. Dit kan leiden tot onverstandige beleggingsbeslissingen. Door je bewust te zijn van je eigen zwaktes is het eenvoudiger om je te richten op het langetermijnplan.

Gedurende de economische cyclus gaat de aandelenmarkt door een aantal fases. We onderscheiden 4 fases, ieder met hun eigen emoties en valkuilen.

Fase 1: start van de bull market

In deze fase vindt de overgang van bear naar bull market plaats. De bear market heeft flinke klappen uitgedeeld. De angst zit er dus goed in en beleggers zijn bang om (nog meer) geld te verliezen.

Het is moeilijk om de recente negatieve gebeurtenissen los te laten. Er zijn aanhoudende zorgen over een ‘dubbele dip’ of een volgende beurscrash. Veel beleggers zitten in deze periode grotendeels in cash.

Het twijfelen en uitstellen maken het moeilijk om weer volop aandelen te kopen. Maar juist in deze periode liggen de beste kansen.

Fase 2: midden in de bull market

Een paar maanden later is het duidelijk: dit is een nieuwe bull market. De angst begint te vervagen, aandelen zijn weer in trek en de succesverhalen stromen binnen.

Dit creëert FOMO: Fear Of Missing Out.

Ofwel, de angst om de opwaartse trend te missen. FOMO zorgt voor kuddegedrag. In dit stadium lijkt de bear market al ver weg. De schuldige is aangewezen – dot com bubble, huizencrisis of een virus – en nu is alles weer onder controle.

Fase 3: tegen het einde van de bull market

Beleggers hebben te veel zelfvertrouwen. Risico’s worden onderschat en verwachte rendementen overschat. De hebzucht neemt toe. Hierdoor verliezen sommige beleggers de langetermijnplanning en het risicobeheer uit het oog.

FOMO is op haar hoogtepunt.

Er is sprake van overallocatie in populaire maar overgewaardeerde aandelen. Dit zorgt ook voor een gebrek aan spreiding. Onervaren beleggers doen de aanname dat aandelen zullen blijven stijgen omdat dit nu eenmaal de trend is.

Fase 4: start van de bear market

De bear market is gearriveerd, meestal door een gebeurtenis. In eerste instantie denken beleggers dat dit slechts een tijdelijk hobbel is en dat alles snel weer terugkeert naar normaal.

Misschien is het toch tijd om wat winst veilig te stellen, de onervaren belegger neemt zich voor dit te doen wanneer de koers de recente piek haalt. Maar dan blijkt; er komt geen nieuwe piek. Koersen gaan lager en lager.

Dit zorgt opnieuw voor kuddegedrag, maar nu de andere kant op. Sommigen kunnen de stress niet meer aan en verkopen. Dit gebeurt op steeds grotere schaal, hierdoor worden de koersen steeds lager gedrukt.

Ongeveer 60% van de daling vindt plaats in de laatste fase van een bear market.

En dan begint de cyclus opnieuw.

Wat kan je hier tegen doen?

Voorkom dat je in deze valkuilen stapt op het moment dat de emoties hoog oplopen. Houd oog op de lange termijn. Het kan helpen om dit letterlijk te doen.

Print het koersverloop van de laatste decennia, inclusief herbelegging van het dividend, van een grote index uit. Hang dit naast je computer. Werp iedere keer dat je aandelen wil verkopen eerst een blik op de historie.

Maak een plan voor wat betreft risicotolerantie, diversificatie en asset allocatie. En houd je hieraan! Wat er ook gebeurt in de markt. Neem geen beslissingen in de waan van de dag.

Wanneer je belegt voor de lange termijn is regelmatig inleggen het beste advies. Koop periodiek voor een vast bedrag, bijvoorbeeld iedere maand. Dit haalt een gedeelte van de emotie uit het aankopen van aandelen. In een dalende markt koop je bovendien voor een steeds betere prijs.

Is je beleggingshorizon niet zo lang, zorg dan voor voldoende cash. Zorg dat je een à twee jaar vooruit kan zonder aandelen te hoeven verkopen. Je kan dan een eventuele recessie overbruggen.